Đòn thù

Nhã Nam

Như nhiều người đã dự đoán, phóng viên Hoàng Khương của báo Tuổi Trẻ đã bị công an bắt khẩn cấp ngay trong ngày nghỉ lễ đầu năm dương lịch (02/01/2012). Người viết báo dũng cảm, bản lĩnh và can trường ấy đã bị chính lực lượng mà anh đã vạch mặt nay còng tay đưa anh vào tù.

Báo Thanh Niên Online trong bản tin buổi chiều 02/01 đã chạy tin nóng về vụ việc này như sau: "Chiều 2.1, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã tống đạt quyết định khởi tố bị can đồng thời thực hiện lệnh bắt tạm giam ông Nguyễn Văn Khương (bút danh Hoàng Khương, phóng viên Báo Tuổi Trẻ) để điều tra, làm rõ hành vi “đưa hối lộ”. Khám xét nhà riêng của ông Khương tại đường Chiến Thắng, P.9, Q.Phú Nhuận, TP.HCM, Cơ quan CSĐT đã thu giữ một số tài liệu liên quan là tang vật của vụ án được đựng trong hai thùng cạc tông".

Sở dĩ nói "nhiều người dự đoán" vì cách đây hơn một tháng, qua đề nghị của công an gửi Cục Báo chí, Hoàng Khương đã bị báo Tuổi Trẻ nơi mà anh đang làm việc kiểm điểm, thu hồi thẻ nhà báo với lý do  anh "liên quan đến vụ án Huỳnh Minh Đức (cán bộ Đội CSGT trật tự, phản ứng nhanh thuộc Công an Q.Bình Thạnh), ông cán bộ Huỳnh Minh Đức bị khởi tố, bắt tạm giam vào ngày 18.11.2011 về hành vi “nhận hối lộ”. Việc một nhà báo viết bài về hành vi "nhận hối lộ" là chuyện thường tình vì đó chính là chức năng "giám sát xã hội" của báo chí bên cạnh các cơ quan giám sát pháp luật khác. Nhiều nhà báo là bạn bè hoặc chỗ quen biết với Hoàng Khương đã úp mở nói về vụ này trên blog cá nhân hoặc mạng xã hội Facebook.

Nhiều năm nay, chuyện công an (nhất là công an giao thông) nhận hối lộ vốn đã không phải là chuyện lạ, công an mà trong sạch mới là chuyện hiếm, báo chí đã viết nhiều, quá nhiều. Trước Hoàng Khương, nhiều phóng viên đã ngủ bờ ngủ bụi, núp lùm cỏ, leo cành cây để quay phim, chụp ảnh cảnh các ông công an nhận tiền "mãi lộ", đăng báo... và các thủ phạm hầu hết đều được xử lý nhẹ nhàng, êm ru. Công an giao thông vẫn vô tư tiếp tục bóp cổ người tham gia giao thông. Nhưng với loạt bài phóng sự, điều tra về tệ nạn nhũng nhiễu của cảnh sát giao thông mà Hoàng Khương thực hiện đã thực sự có tiếng vang lớn. Loạt bài của Hoàng Khương đã "bắt tận tay day tận mặt" công an không thể chối cãi, mới là đáng nể.

Sau khi bị công an "cho vào tầm ngắm" và BBT báo Tuổi Trẻ thu thẻ nhà báo, Hoàng Khương đã viết bản tường trình rất chi tiết, đọc bản tường trình ta có thể hiểu, anh đã viết cho cả công an lẫn BBT Tuổi Trẻ, trong đó có đoạn anh viết: “Tôi cam đoan những biện pháp nghiệp vụ và tình huống cấp bách buộc phải xử lý nêu trên chỉ nhằm mục đích hoạt động nghiệp vụ báo chí, thu thập thông tin, chứng cứ chứ không hề có động cơ vụ lợi nào khác. Mặt khác, những hiện tượng tiêu cực, vi phạm nói trên đã được Khương thể hiện trong các bài viết và được tòa soạn đồng ý cho đăng tải”. Thế nhưng bản tường trình của Hoàng Khương đã không được xét đến. Báo Tuổi Trẻ dường như đã rất sốt sắng hợp tác với công an để "xử" phóng viên của mình. Trong khi báo ngành công an để dọn dường dư luận đã đăng vài bài "đề nghị xử lý hình sự" với Hoàng Khương.

Vụ bắt bớ này đã làm làng báo Việt Nam, đặc biệt tại Sài Gòn náo động. Người ta liên tưởng đến những vụ bắt các nhà báo khác trước đây. Đặc biệt là vụ hai phóng viên Nguyễn Việt Chiến và Nguyễn Văn Hải hai ngòi bút chủ lực về mảng nội chính của báo Thanh Niên và Tuổi Trẻ trong vụ khui ổ tham nhũng PMU18. Họ đã phải trả giá bằng nhiều tháng tù tội vì những bài viết "đụng chạm" đến những đường dây tham nhũng cao cấp.

Gần hơn, là nhà báo Hương Trà vốn là cộng tác viên của báo Công An, cô nổi tiếng vì viết chuyện hậu trường giới biểu diễn với nickname Cô gái Đồ Long trên thế giới blog. Cách đây hơn một năm cô đã bị bắt vì bài viết trên blog cũng đã "đụng chạm" đến gia đình tướng Nguyễn Khánh Toàn, thứ trưởng Bộ Công An. Dù Hương Trà đã được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự, cũng như Nguyễn Văn Hải, Nguyễn Việt Chiến đã được giảm án, trả tự do. Nhưng dư luận thừa hiểu đó là những đòn răn đe giới cầm bút của công an. Có tin tiết lộ rằng những bài báo của Hoàng Khương đã làm bay chức khoảng 50 cán bộ công an. Một người giấu tên khác nhận xét: "Cuối cùng thì lực lượng công an phải lộ nguyên hình khi hèn hạ bắt giam nhà báo Hoàng Khương. Nực cười là năm 2010, nhà báo Hoàng Khương được nhận giải báo chí Tp HCM (giải nhì) với loạt bài "trả giá chung chi" nói về nạn nhũng nhiễu, hối lộ của ngành Hải quan Tp. Sau loạt bào này một loạt cán bộ Hải quan bị kỷ luật đuổi việc, trong đó có một cậu ấm con của một thiếu tướng công an. Trong làng báo chí lúc đó ai cũng nghĩ trước sau gì Hoàng Khương cũng phải trả giá trước đòn trả thù của lực lượng công an. Tiếp sau đó, Hoàng Khương có loạt bài về nạn mãi lộ trên tuyến đường Bắc Nam trong đó công khai gọi CSGT là "ghê hơn cướp cạn". Đây có lẽ là lần đầu tiên một tờ báo Đảng gọi lực lượng công an "còn đảng còn mình" một cách khinh bỉ như vậy".

PV Hoàng Khương (giữa), nhận giải Báo chí TP.HCM 2010

Khi nhận được tin Hoàng Khương bị bắt, Cô Gái Đồ Long viết trên trang Facebook của mình: "ngay sau khi các Tổng biên tập họp giao ban báo chí về và thông báo: thiếu tướng Phan Anh Minh – phó giám đốc Công An tpHCM đã tuyên bố trước cuộc họp là “sẽ khởi tố Hoàng Khương”. Ngày 30.12 giới báo chí cả nước sốc trước thông tin “Hoàng Khương đã bị bắt”, tuy nhiên đó chỉ là một nhóm gồm 4 người mặc thường phục và một công an phường mặc sắc phục đến nhà tìm Hoàng Khương. Lúc này Hoàng Khương không có ở Sài Gòn, do đó một người đã kéo qua báo Tuổi Trẻ - gần bên nhà Hoàng Khương; tại đây người này đã rút ra thư mời triệu tập làm việc vào thứ ba, tức ngày mai 3.1.2012 sau khi kết thúc kỳ nghĩ Tết Tây. Nhưng, đó chỉ là một động tác giả!" .... "Tuy nhiên, bất ngờ diễn ra vào lúc 12h00 trưa nay, Phòng CSĐT Công an TP.HCM đã ập đến sớm hơn dự định - tiến hành khám xét và tống đạt quyết định bắt khẩn cấp Hoàng Khương. Có rất nhiều công an bao quanh khu nhà Hoàng Khương, lúc anh bị đưa đi có đại diện báo Tuổi Trẻ và luật sư Phan Trung Hoài chứng kiến". Đòn ra tay bạo liệt của công an đã làm cư dân mạng (có rất nhiều nhà báo) thêm rúng động, một trang mạng trên Facebook lập tức ra đời với tên gọi "Phản đối việc bắt giữ nhà báo chống tiêu cực Hoàng Khương" và được nhiều người hưởng ứng. "Sĩ khí rụt rè, gà phải cáo", làng báo Sài Gòn khá im lặng, ngoại trừ bài báo "Từ vụ PV Hoàng Khương bị bắt: Cần làm rõ động cơ hối lộ" có ý bênh vực của báo Pháp luật & Xã hội (báo Người Lao Động có đăng lại): "Một nhà báo xin giấu tên nêu quan điểm: "Tôi cũng nhận thấy trong quá trình điều tra vụ việc, PV Hoàng Khương đã cố ý hợp tác với những người bị giữ xe để hối lộ cảnh sát Đức. Nhưng xét cho cùng, nếu không làm vậy thì sẽ rất khó để có bằng chứng về việc ông Đức nhận hối lộ. Cơ quan chức năng cần làm rõ ai là người đưa tiền cho ông Đức, ông Khương đưa tiền hay chỉ là người có mặt tại đó. Nếu ông Khương trực tiếp đưa tiền cho ông Đức thì đó là hành vi không thể chấp nhận. Cá nhân tôi cho rằng, sử dụng biện pháp mật phục để ghi hình, ghi âm sẽ tốt hơn. Cần phải phân biệt rõ việc PV Hoàng Khương có động cơ gì khi phối hợp với ông Hòa để đưa hối lộ cho ông Đức hay không? Theo tôi, PV Hoàng Khương không phải là người có phương tiện bị tạm giữ nên anh ta chỉ có động cơ là cố gắng lấy bằng chứng về việc ông Đức nhận hối lộ. Nếu PV Hoàng Khương không vờ hợp tác với ông Hòa thì không thể tiếp cận với ông Đức. Có người cho rằng, khi phát hiện vụ việc, PV Khương phải tố cáo vụ việc tới CQCA. Cần nói lại rằng, Hoàng Khương là PV nên việc "tố cáo" của Hoàng Khương là viết bài phản ánh vụ việc một cách công khai"... Một luật sư thì nhận xét: "Luật sư Vũ Lợi, Giám đốc Cty Luật Hòa - Lợi cho rằng: "PV Hoàng Khương không có động cơ phạm tội. Hoàng Khương đã thâm nhập vụ việc với mục đích chống tiêu cực. Tôi xin lấy ví dụ, một PV khi đi điều tra để viết bài về một tụ điểm đánh bạc chẳng hạn. Để bài viết có hồn, để nhận diện được các mánh khóe của chủ sới, để ghi hình các con bạc để làm bằng chứng, PV phải nhập vai một con bạc. Nếu việc đó đã được báo cáo Ban biên tập thì không thể nói rằng PV đó vào sới để đánh bạc. Nếu Hoàng Khương không báo cáo Ban biên tập thì cũng chỉ là sai sót về qui trình…".

Sáng nay, công an lại ra tay bắt em vợ của Hoàng Khương, báo Thanh Niên Online tiếp tục đưa tin: "Lúc 9 giờ 30 ngày 3.1, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam, lệnh khám xét nơi ở đối với Nguyễn Đức Đông Anh (tên gọi khác là Pe, ngụ hẻm 96 Đỗ Tấn Phong, P.9, Q.Phú Nhuận) để điều tra hành vi “đưa hối lộ”. Đông Anh là em vợ của nhà báo Nguyễn Văn Khương (bút danh Hoàng Khương, PV Báo Tuổi Trẻ TP.HCM), người vừa bị Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM bắt tạm giam vào hôm qua (2.1) cũng về hành vi trên. Đọc tiếp bài báo có thể thấy hành vi của Đông Anh trong vụ này khá mờ nhạt, tại sao cần thiết phải "bắt khẩn cấp" như thế?

Hẳn nhiên, khi thực hiện đòn thù, công an đã bất chấp pháp luật và sẽ không thèm trả lời công luận.
 

Nhã Nam

Điều 81, Bộ Luật Tố tụng Hình sự: "có ba trường hợp được phép thực hiện lệnh bắt khẩn cấp các đối tượng.

Thứ nhất là khi đã có căn cứ để cho rằng người đó đang chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Thứ hai là khi người bị hại hoặc người có mặt tại nơi xảy ra tội phạm chính mắt trông thấy và xác nhận đúng là người đã thực hiện tội phạm mà xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn. 

Thứ ba là khi thấy có dấu vết của tội phạm ở người hoặc tại chỗ ở của người bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu huỷ chứng cứ.

Miệng quan – trôn trẻ

Nhã Nam

"...Miệng nhà quan có gang có thép/ Đồ kẻ khó vừa lọ vừa thâm" hai câu đối hết sức thâm thúy mà dân gian truyền tụng từ xưa, dường như ứng vào thời nào cũng đúng...”.
 
Nhưng với chuyện mới xảy ra lại trở nên đắc địa hơn bao giờ. Ấy là chuyện miệng quan tuyên giáo mạt sát đồ kẻ khó mại dâm.

Báo mạng Tin Mới vừa đăng bản tin về bà tiến sĩ Nguyễn Thị Mai Hoa, phó trưởng Ban Tuyên giáo thuộc Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam phát biểu trước báo giới nêu rõ quan điểm của mình về tệ nạn mại dâm. Bà quan tuyên giáo này hùng hồn:

“Mại dâm là nguyên nhân trực tiếp làm suy thoái đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm xấu đi hình ảnh đẹp của người phụ nữ Việt Nam, khiến họ lười lao động, thích ăn diện và không cảm thấy xẩu hổ khi cần tiền”.

Mại dâm vốn được xem là nghề xưa như trái đất, là một thực trạng của bất kể xã hội nào. Hiện tại, nhiều nước đã thừa nhận nghề này, cấp môn bài, đánh thuế kèm các quy định về khám chữa bệnh đàng hoàng. Riêng các xứ ảnh hưởng Khổng Nho như xứ ta nó còn là một vấn nạn mà nhiều năm nay nhà cầm quyền vẫn loay hoay không biết cách giải. Mại dâm vẫn phát triển qua nhiều hình thức như cafe ôm, bia ôm, hớt tóc, gội đầu, massage... thậm chí qua internet. Trong khi cục chống tệ nạn xã hội vẫn bắt các cô gái mại dâm đưa vào trường "phục hồi nhân phẩm" đều đều, thì khi mãn hạn hầu hết họ lại quay về nghiệp cũ. Họ sẽ đi đâu khi không có nghề nghiệp, đồng ruộng đã mất, công nhân có nghề còn phải thất nghiệp, huống chi? Để điều hành đất nước, lẽ ra nhà cầm quyền phải thắng thắn nhìn nhận những thực trạng xã hội đó, để cùng nhau thực hiện những giải pháp rốt ráo và điều trước tiên là phải bỏ thói đạo đức giả đi mới có được giải pháp đúng đắn. Thế nhưng, các biến tướng của mại dâm như bia ôm, massage vẫn nhởn nhơ hoạt động do được các chú công an bảo kê. Chỉ một đoạn ngắn trên đường Trần Quang Khải ở Đa Kao chẳng hạn, người bình thường đi qua còn biết tỏng nhà hàng nào là bia ôm huống gì công an khu vực. Vậy mà các quán ấy tồn tại đã gần 20 năm nay(!).

Cũng phải nhìn nhận, các cô gái mại dâm hầu hết ít học, là dân nghèo rớt mùng tơi, một cục đá để chọi chim cũng không có, từ đồng quê lạc lõng lên thành phố kiếm cơm. Để kiếm được đồng tiền gửi về quê, họ phải "lao động" cật lực và luôn sống trong sợ hãi, ngoài nỗi lo bị bắt họ còn thường xuyên bị bọn tú bà bóc lột, hiếp đáp. Họ đáng thương hơn nữa vì bị khinh rẻ, bị coi như cặn bã của xã hội. Họ chỉ là trò giải trí của những người đàn ông có tiền. Chuyện về các quan chức dâm ô không phải hiếm, những Nguyễn Việt Tiến, Lương Quốc Dũng, Nguyễn Trường Tô, Bùi Tiến Dũng... là những điển hình cho tầng lớp quan chức thừa tiền, thiếu nhân cách hiện nay.

Cách đây vài hôm, báo mạng vnexpress có đăng bài "Những cuộc chơi đình đám của quan chức", trong đó có đoạn về quan huyện Tám Khỏe, chủ tịch huyện Hóc Môn như sau: "Có lần, để được ông Khỏe "giúp" làm hồ sơ xin dự án xây dựng khu dân cư, Hà phải đồng ý tặng ông này chiếc xe hơi Lexus đời mới như yêu cầu. Thậm chí bà giám đốc xinh đẹp còn phải "chiều" quan huyện nhiều lần để đổi lấy chữ ký trên những bộ hồ sơ. Còn chồng bà này khai đã nhiều lần đưa ông Khỏe đi du hí khắp các tỉnh thành ăn chơi, nghỉ mát ở các nhà hàng sang trọng và dĩ nhiên không thể thiếu các "kiều nữ" phục vụ". Đọc đoạn ngắn trên, ta đã thấy chân dung tầng lớp quan chức ngày nay, ngay cả "bà giám đốc" còn làm đĩ kiếm tiền đấy thôi. Bài báo đăng kèm tấm ảnh quan huyện này đang bị công an áp giải, tay bị còng nhưng trên khuôn mặt béo tốt vẫn là nụ cười ngạo nghễ. Có lẽ quan thừa biết, ra tòa, vào tù chỉ là hình thức. Đình đám như thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến, như Lương Quốc Dũng... mà còn "thoát nạn" nhẹ nhàng.

Ai cũng biết ở Việt Nam mình, quan chức là một giai cấp "cao" mà khối người mơ ước được ngồi vào. Nói đến quan là nói đến chức quyền, là nói đến tiền bạc bổng lộc, nên mới có chuyện "chạy chức, chạy quyền". Chức càng cao, quyền càng lắm, tiền càng nhiều. Một lời quan nói ra là bao kẻ phải răm rắp tuân theo, nếu không hậu quả sẽ khó lường. Chỉ một tên sai nha làm nghề "đuổi chợ" quát cũng khiến nhiều bà, nhiều cô bán hàng rong phải kinh hồn táng đởm, huống hồ lời phán của quan lớn, quan trung ương!

Riêng các chức quan tuyên giáo, vốn chuyên làm việc bằng mồm (tuyên giáo = tuyên truyền, giáo dục). Cần phải nói hay, nói giỏi, nói sao cho vừa lòng quan trên và mê hoặc được quần chúng. Những câu châm biếm của dân chúng như: "miệng quan, trôn trẻ", "nói vậy mà không phải vậy", "làm thì láo, báo cáo thì hay" có lẽ là cô đọng tuyệt vời về nghề tuyên giáo xứ ta. Cách kiếm sống bằng mồm kiểu này xem ra chẳng lương thiện, nếu không muốn nói là bất lương. Trở lại với câu phát ngôn của bà nghè tuyên giáo ở trên, cứ thay chữ "mại dâm" bằng chữ "quan tuyên giáo" thì có lẽ sẽ chính xác hơn. Vì rõ ràng "mồm quan" sẽ tác hại sâu xa đến nhiều người hơn "đồ kẻ khó mại dâm", và cùng là công cụ kiếm sống nhưng cái nào lương thiện hơn sẽ đáng trọng hơn.

"Miệng nhà quan có gang, có thép/ Đồ kẻ khó, vừa lọ vừa thâm", gang thép này sao bì với lọ thâm kia mà mạt sát?!

Nhã Nam

http://ethongluan.org/trangnha/1136-mieng-quan-tron-tre.html

Chuyện “hot” ở xứ Việt

Nhã Nam

“...có tờ báo mạng đã mạnh dạn bầu "nhân vật của năm 2011" cho các anh hiệp sĩ đường phố, có nơi thì tổ chức cho các anh Lục Vân Tiên hiện đại lên sân khấu, lên truyền hình. Thật là tiện lợi, vì đa số các hiệp sĩ này không cần phải đào tạo...”

"Hot" tiếng Anh, là "nóng" của tiếng Việt, đơn giản như vậy. Nhưng ở xứ Việt mình thì lại không đơn giản như thế, mở báo hàng ngày hoặc lên mạng mở các trang tin điện tử ra xem thì thấy chuyện xứ mình quá phức tạp. Ở xứ người, nhất là những xứ như Bắc Âu, chỉ cần một gã say rượu đập phá tài sản cá nhân là đã thành tin nóng thì ở xứ ta, tin ấy không phóng viên nào màng đến, vì xứ mình say rượu mà không gây lộn, không đập phá mới thành vấn đề(!). Thử lên mạng, mở Google tra cụm từ "tin hot" có ngay 36.700.000 kết quả, trong 0,07 giây.

Tin "hot" về an ninh trật tự ở xứ ta là phải dính dáng đến giết người bằng cách nào ghê rợn nhất, chẳng hạn tẩm xăng đốt chồng, chẳng hạn hiếp dâm rồi đâm vài chục nhát hoặc cướp tiệm vàng rồi nhân thể giết vài người mới làm báo chí xúc động. Ăn trộm chó bị chặt cụt bàn tay ư? Chuyện nhỏ. Ăn trộm chó bị đập chết, bị đốt cả xe lẫn xác mới thành tin "sốc". Nữ sinh nghèo học giỏi ư? Chuyện vặt. Nữ sinh phải xúm vào đánh bạn, phải lột quần áo, quay thành phim, tung lên mạng mới mau nổi tiếng. Đi biểu tình bị công an khiêng như khiêng súc vật, rồi bị đạp vào mặt ư? Đi xe không đội mũ bảo hiểm bị công an bắn thủng đùi, bị đạp ngã, bị đánh gãy cổ chết ư? Xoàng. Phải rút gậy đánh nhau với công an hoặc phải tát lốp bốp vào mặt công an mới là bản lĩnh... Những chuyện tương tự như vậy kể cả ngày không hết.

Những chuyện kể cả ngày không hết về văn hóa, nghệ thuật cũng thế. Một nghệ sĩ nhạc giao hưởng thính phòng lừng danh của nước ngoài sang xứ ta trình diễn ư? Kiếm mòn con mắt không thấy một mẩu tin nhỏ. Nhường chỗ cho tin đó phải là chuyện các loại ca sĩ hở vú, hở ngực, cởi áo, cởi quần... nói chung là "lộ hàng" mới là tin sốt dẻo. Người mẫu phải lên giường với bầu sô, diễn viên, ca sĩ phải đút lót đạo diễn ư? Chuyện thường ngày thôi. Diễn viên phải tung clip tình dục, người mẫu phải cởi truồng rồi phát biểu ngớ ngẩn với báo chí là hợp thời. Nói chuyện diễn viên mà không dính dáng đến đại gia cũng là chưa đủ, phải có dàn siêu xe, nào là Limousine, Maybach, Lamborghini, Bentley vài chục tỷ; rồi du thuyền, rồi trực thăng vài triệu đô... Thế là "hot". "Hot boy, hot girl" xứ Việt giờ cứ loạn cả lên với chuyện khoe thân, khoe của.

Bất chấp xứ Việt đang có nguy cơ phá sản về kinh tế, bất chấp hàng triệu công nhân, nông dân sống phập phù với mức thu nhập chết đói. Chuyện đại gia luôn là mãnh lực thu hút dư luận, từ đại gia chơi những ván cờ 5 tỷ, đại gia nhậu nhẹt tắm sông cùng mỹ nữ cho đến đại gia vung tiền mua biệt thự tặng gái, bọn tiểu gia choai choai phá của trong sàn nhảy discotech hàng đêm bỗng biến thành chuyện vặt. Dường như bình luận việc kẻ khác đốt tiền cũng gây khoái cảm cho kẻ không tiền và họ tạm thời quên thân phận nghèo túng của mình.

Cuối năm, Tết sắp đến. Hàng triệu kẻ xa quê đang méo mặt để dành tiền quà, tiền vé xe về quê, còn biết bao người nghèo sống giữa phố cũng lo sốt vó để kiếm tiền xài cho vài ngày tết. Rồi sau Tết lại tiếp tục thắt lưng buộc bụng, kéo cày trả nợ. Cuối năm, bọn đạo tặc cũng hoành hành mạnh hơn, ngang nhiên hơn, trắng trợn hơn; các chú công an càng bận rộn "hỏi thăm" người buôn bán, "làm luật" người lương thiện thời giờ đâu mà bắt cướp, dân mất của trình báo thì cứ trình, nhưng nếu biết điều hứa hậu tạ các chú thì may ra mới kiếm lại được. Còn không, cứ chép miệng "của đi thay người" cho đỡ tiếc.

Bởi thế, có tờ báo mạng đã mạnh dạn bầu "nhân vật của năm 2011" cho các anh hiệp sĩ đường phố, có nơi thì tổ chức cho các anh Lục Vân Tiên hiện đại lên sân khấu, lên truyền hình. Thật là tiện lợi, vì đa số các hiệp sĩ này không cần phải đào tạo, không cần lương bổng, họ có tử vong hay thương tật thì cũng chỉ cần trao bằng truy điệu, rồi kêu gọi quần chúng hỗ trợ. Đã là hiệp sĩ có lẽ chẳng ai thèm đòi hỏi ghi nhận công trạng hay thù lao làm gì. Điều mà bộ máy tuyên truyền cần làm là tuyên dương tối đa, nhằm khích lệ nhiều thường dân biến thành hiệp sĩ. Suy ra, lợi cả đôi đàng.

Nhân nhắc đến các hiệp sĩ đường phố xả thân cho xã hội lại nhớ đến các hiệp sĩ trên biển, họ cũng được tuyên dương là "sói biển", vì chỉ có họ dám liều thân nơi ngư trường biển Việt. Bao lần bị bọn Trung Quốc bắt cóc đòi tiền chuộc, rồi cướp bóc, đâm chìm ghe... Họ vẫn vững vàng nơi đầu sóng ngọn gió. Các sói biển cũng chẳng cần ai ghi nhận công lao, mái ấm gia đình nơi có những người vợ, người mẹ, nơi những ánh mắt trẻ thơ đang mong chờ là sức mạnh trong họ.

Những hiệp sĩ đường phố và sói biển chưa bao giờ và cũng chẳng muốn làm một thứ "hot boy" cho dư luận, vì họ biết cái mà họ đánh đổi là mạng sống. Thứ ấy không có tiền bạc hoặc danh tiếng phù du nào có thể thay thế được.

Nhã Nam

Bàn cờ các quan chức

Nhã Nam

“...Thế là đã rõ, tài chơi cờ của hai quan chức trên không nghe nói đến, nhưng tài luồn lách, tài lo lót bôi trơn của cả hai đều vào hạng cao thủ, còn tài che chắn, bảo vệ bạn đồng thuyền nơi các ông từng công cán cũng được bảo mật thật kín kẽ...”

Cờ tướng vốn là một thú chơi tao nhã từ xưa tại Việt Nam, hình ảnh các cụ ông trầm tư bên bàn cờ với chén trà luôn gợi lên phong thái vừa thông tuệ vừa cổ kính. Gần đây cờ tướng còn được xem như một môn thể thao nơi mà các kỳ thủ tranh tài cao thấp. Nhưng những ván cờ của các ông "quan" tại Sóc Trăng mà tiền thắng thua lên đến bạc tỉ và có sự ra tay "đòi nợ dùm" của giới giang hồ xã hội đen thì có lẽ là chuyện chưa từng xảy ra.

Theo báo Sài Gòn Tiếp Thị thì: "Tối 26-12, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Sóc Trăng đã có quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 2 tháng về tội danh đánh bạc đối với ông Nguyễn Thanh Lèo - phó giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Sóc Trăng và ông Trần Văn Tân - giám đốc Trung tâm đào tạo lái xe loại 3, liên quan vụ hai ông đánh cờ bạc tỉ... Khai với cơ quan điều tra, ông Lèo cho biết đã thua ông Tân lên đến 22 tỉ đồng nhưng chỉ trả được 5 tỉ. Nhiều lần bị đòi nợ nhưng không thể xoay xở, ông này bị một tay “xã hội đen” đến nhà xiết nợ, dọa giết chết cả nhà. Vì cùng đường nên ông phải tố cáo với công an".

22 tỉ đồng Việt Nam là hơn một triệu đô la Mỹ, số tiền quá lớn với đại đa số người dân, khi mà một công nhân bình thường chỉ kiếm nổi xấp xỉ hai triệu đồng cho một tháng lương thì số tiền ấy gấp hơn mười ngàn lần. Điều đáng nói là hai ông quan chức này chỉ là cấp quan nhỏ, nhưng nhà cửa, cơ sở làm ăn của hai ông chẳng hề nhỏ. Ông Lèo có biệt thự lớn, có ô tô đắt tiền thì ông Tân cũng làm chủ nhiều quán cà phê lẫn nhà hàng to và chưa biết của chìm của nổi của hai quan này còn những gì khác.

Tất nhiên, theo ngạch chính thức thì lương của hai ông không đủ để uống cà phê buổi sáng, huống chi còn hàng trăm, hàng ngàn khoản chi dùng cho gia đình và bản thân. Danh xưng "đại gia" mà báo chí và thường dân đặt cho hai quan chức này hẳn phát xuất từ cách sống và cách chi tiền. Theo báo Tiền Phong thì: "Ô tô ông Tân đi giá mấy tỷ đồng, điện thoại di động cũng hơn trăm triệu đồng. Ông Tân chỉ học xong lớp 9 hệ bổ túc, năm 1992, lái xe ở Sở Thương mại Du lịch tỉnh Sóc Trăng...  Rời ghế lái xe, ông Tân về giữ chức quản đốc Nhà máy bia Sài Gòn - Sóc Trăng. Sau một vụ rối ren tài chính, ông nghỉ việc rồi nhờ thân quen mà vào biên chế của Trường Kỹ thuật nghiệp vụ GT-VT khu vực ĐBSCL, nay là Trường trung cấp nghề khu vực ĐBSCL, trụ sở chính tại Cần Thơ. Ngay lập tức, ông được bổ nhiệm làm Phó phân hiệu chi nhánh Sóc Trăng, lại quậy tưng bừng và nhờ giỏi lách mà được bổ nhiệm GĐ Trung tâm Đào tạo Sát hạch lái xe cơ giới loại 3, đóng tại tỉnh Sóc Trăng".Từ một tài xế ít học bỏ vô lăng đã lên ngay chức quản đốc nhà máy, rồi "lập tức" tiến đến chức giám đốc một trung tâm; dù có ngây thơ đến mấy, ai cũng có thể biết ông quan này thăng tiến không phải bằng tài năng hay thành tích phục vụ nhân dân.

Còn "thành tích" của ông Lèo, cũng theo báo Tiền Phong: "Những năm 1990, ông Lèo là cán bộ của Phòng GT-VT huyện Thạnh Trị, rồi được lãnh đạo của Cty GT-VT thị xã (nay là thành phố) Sóc Trăng nhận về làm trưởng một ban của Cty. Sau đó, ông Lèo lên Phó ban điều hành GT-VT thị xã Sóc Trăng, được bổ nhiệm Trưởng ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng thị xã Sóc Trăng. Năm 1999, ông Lèo về giữ chức Bí thư Đảng ủy phường 6, dự kiến quy hoạch vào Thị ủy thị xã Sóc Trăng để tiến tới giữ chức vụ chủ chốt trong UBND thị xã. Nhưng ông không được tín nhiệm, hai nhiệm kỳ liên tiếp (2000-2005 và 2005-2010) đưa ra bầu đều rớt. Năm 2005, ông Lèo được đề bạt chức phó chủ tịch UBND thị xã Sóc Trăng nhưng vẫn không xong. Không đi lên được con đường chính quyền, ông Lèo lách sang đường ban ngành và được điều về Phòng kế hoạch vận tải thuộc Sở GT-VT tỉnh Sóc Trăng. Làm Trưởng phòng ít lâu, được ngồi vào ghế PGĐ Sở này".

Khi phóng viên đi tìm hiểu thêm cho rõ ngọn ngành con đường tiến thân của hai ông quan thì nơi này chỉ sang nơi khác và đều lắc đầu quầy quậy từ chối cung cấp thông tin. Thế là đã rõ, tài chơi cờ của hai quan chức trên không nghe nói đến, nhưng tài luồn lách, tài lo lót bôi trơn của cả hai đều vào hạng cao thủ, còn tài che chắn, bảo vệ bạn đồng thuyền nơi các ông từng công cán cũng được bảo mật thật kín kẽ. Một bộ máy được lập ra để phục vụ dân chúng mà gồm toàn những "công bộc" như loại người này thì người dân chẳng thể trông mong được gì; báo chí thì đã bị ngăn cản và liệu công chúng còn có thể trông mong vào sự công minh của pháp luật trong các vụ như thế này nữa không? Câu trả lời tưởng không khó lắm (!)

Nhã Nam

Truyền thuyết xứ lừa

Nhã Nam

“...Các cơ quan truyền thông Triều Tiên nói các hiện tượng lạ tiếp tục xuất hiện sau khi Chủ tịch Kim mất. Dòng chữ "Paektu, ngọn núi thiêng của cách mạng. Kim Jong-il" mà nhà lãnh đạo Triều Tiên từng viết trên một phiến đá phát sáng suốt một ngày...”

Dù Kim Chính Nhật (Kim Jong Il) nhà độc tài bí ẩn xứ Triều Tiên mạng vong đã được một tuần, nhưng dư luận vẫn chưa ngớt đăng những bài báo liên quan đến Kim và gia đình y. Đặc biệt là những bài báo dọn đường dư luận cho một Kim mới, kẻ kế thừa quyền lực của cha mình, Kim Chính Ân (Kim Jong Un). Báo chí Việt Nam như để hòa vào bản tụng ca của phe cộng sản đã đăng những bài viết tuyên truyền lộ liễu như thế.

Báo Tiền Phong ngày 22/12 đăng bài báo có tựa đề: "Đại tướng Kim Jong Un: ba tuổi bắn súng, tám tuổi lái xe". Toàn bài báo đều ca ngợi khả năng siêu phàm của Kim Jong Un với những chi tiết mà ngay cả học sinh tiểu học cũng không thể tin được: "Khi mới ba tuổi, đại tướng Kim Jong-un đã biết bắn súng. Năm chín tuổi, đại tướng Kim đã có thể bắn trúng mục tiêu di động. Cũng từ năm ba tuổi, đại tướng Kim đã học lái xe. Năm chưa tròn tám tuổi, đại tướng Kim lái chiếc xe tải chở hàng cỡ lớn, vượt qua đoạn đường khúc khuỷu với vận tốc bình quân 120 km/h và tới đích an toàn. Khi mới sáu tuổi, Kim Jong-Un đã cưỡi ngựa thành thục và đua ngựa thắng những vận động viên chuyên nghiệp. Có thể nói không môn nào Kim Jong-un không giỏi. Đại tướng Kim cũng rất giỏi bóng rổ, những kỹ năng của ông khi còn là cậu bé 10 tuổi khiến nhiều VĐV bóng rổ chuyên nghiệp phải ngả mũ kính phục".

Dường như những lời trên chưa đủ sức thuyết phục, người viết còn thêm những đoạn về tướng số và tài năng: "Tài liệu mật còn nói, một nhà nhân tướng học nổi tiếng của nước ngoài khi gặp ông Kim Jong-un từng nói: “Đời tôi chưa gặp ai như thế này. Từ đầu tới chân toát lên phong thái của bậc đại tướng. Người này rồi sẽ là thống soái của cả một quốc gia”. "Ông Kim Jong-Un còn được mô tả là năm mới 16 tuổi đã viết bài luận xuất sắc (hiện chưa rõ dài bao nhiêu trang) về chiến công và chiến thuật quân sự của ông nội Kim Nhật Thành – người sáng lập ra Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên".

Để làm ra vẻ khách quan, bài báo viết là "từ những tài liệu mật của Triều Tiên", nhưng không thấy nêu nguồn, cuối bài báo lại có hàng chữ Theo 24h/Xinhua.
Xinhua vốn là hãng truyền thông của Trung Quốc, vậy cái gọi là "tài liệu mật" này chỉ có thể phát xuất từ các cơ quan tuyên truyền của Bắc Hàn, được Trung Quốc đăng tải và báo Việt Nam cứ thế mà đăng. Còn bản tin 24h của Việt Nam vốn là một bản tin điện tử lá cải chuyên đăng những tin cướp, giết, hiếp và chuyện hậu trường giới biểu diễn. Như thế, báo Tiền Phong cũng chỉ đáng xếp hạng như những tờ lá cải khác.

Bản tin điện tử vnexpress cũng không chịu thua kém Tiền Phong khi đăng bài bốc thơm: Hiện tượng 'kỳ bí' của thiên nhiên khi Kim Jong il qua đời. Theo bài báo được đăng trong mục Khoa Học đó thì: "KCNA, hãng thông tấn trung ương Triều Tiên, và một số cơ quan truyền thông khác cho biết, bầu trời phía trên ngọn núi thiêng Paektu chuyển sang màu đỏ chỉ vài phút trước khi Chủ tịch Kim từ trần. Người dân Triều Tiên tin rằng ông Kim chào đời trên núi Paektu.
Vào buổi sáng hôm 17/12 - ngày mất của ông Kim - băng trên núi lửa Hồ Chon gần núi Paektu nứt toác kèm theo tiếng nổ lớn "đến kinh động cả đất trời", BBC dẫn lại tin của tryền thông nhà nước Triều Tiên. Một trận bão tuyết, có từ hôm ông Kim qua đời, đã bất ngờ tạnh vào sáng hôm sau, và vầng ánh sáng trên núi thiêng Paektu hiện ra.
Các cơ quan truyền thông Triều Tiên nói các hiện tượng lạ tiếp tục xuất hiện sau khi Chủ tịch Kim mất. Dòng chữ "Paektu, ngọn núi thiêng của cách mạng. Kim Jong-il" mà nhà lãnh đạo Triều Tiên từng viết trên một phiến đá phát sáng suốt một ngày.
Tại thành phố Hamhung, một con sếu lượn quanh tượng cố chủ tịch Kim Nhật Thành, cha của ông Kim, ba vòng trước khi đậu trên một cành cây vào ngày 20/12. Con chim gục đầu, tỏ vẻ đau buồn trước khi bay về phía thủ đô Bình Nhưỡng.
"Dường như ngay cả một con sếu cũng bày tỏ sự thương tiếc sự ra đi đột ngột của Chủ tịch Kim Jong-il, người được sinh ra trên thiên đường", KCNA dẫn lời một số quan chức Triều Tiên.
Cũng vnexpress còn có bài: 'Người kế tục vĩ đại' của Triều Tiên qua lời bạn học'. Bài báo có đoạn: "Hiện có nhiều nguồn tin tức khác nhau cho biết Kim Jong-un yêu thích chơi bóng rổ và chơi bóng rổ còn giỏi hơn vận động viên chuyên nghiệp. Năm 16 tuổi, Kim Jong-un cũng từng viết một áng hùng văn ca ngợi tài chỉ huy của lãnh tụ Kim Nhật Thành trong thời chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên".
Thật đáng ngạc nhiên là trong thời đại của Internet, của khoa học thực chứng như hiện nay mà những chuyện phản khoa học kiểu như những bản tin trên vẫn xuất hiện một cách bình thường. Phải chăng báo chí tin rằng người đọc khờ khạo đến nỗi mãi tin vào các truyền thuyết hoang đường? Phải chăng các chế độ độc tài ấy tồn tại dựa vào các truyền thuyết thần thánh hóa lãnh tụ nên phải ra sức làm mê muội đại chúng?

Nhã Nam

Giao trứng cho ác

“...Khi công an tịch thu tiền hợp pháp của công dân, xử phạt họ và dùng báo chí để bêu riễu họ như vậy rõ ràng đã vi hiến. Nhà nước vừa thu lợi vừa được đánh, được chửi...”
 

"Tịch thu 500.000 USD và hơn 10 tỉ đồng giao dịch trái phép" đó là tựa đề bài báo Tuổi Trẻ ngày 20/12/2011. Theo bài báo tường thuật từ nguồn của công an cung cấp: "C46B (Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ) phát hiện ông Vũ Quốc Đạt (phó giám đốc Công ty Minh Phúc - Q.Phú Nhuận, TP.HCM) đang giao dịch trái phép với Huỳnh Thanh Nhất Hiếu và Phan Anh Huệ (nhân viên chi nhánh Công ty TNHH vàng Kim Mai, Q.1, TP.HCM) tại phòng giao dịch Phan Xích Long - Ngân hàng Eximbank (đường Phan Xích Long, Q.Phú Nhuận). Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng thu giữ 500.000 USD và hơn 10 tỉ đồng". Bài báo còn cho biết ông Đạt và ông Hiếu còn bị phạt hành chính mỗi người 75.000.000đ.

Đây là một tin sốc với các nhiều người, nhất là các doanh nghiệp đang cần thanh toán bằng ngoại tệ. Dù không phải là lần đầu tiên những giao dịch ngoại tệ với số lượng lớn như thế đã bị bắt và tịch thu. Còn nhớ vào tháng 3 năm nay, tại Hà Nội đã có một vụ bắt giữ gần 400.000USD và 8,5 tỉ đồng cũng tại một chi nhánh của ngân hàng Eximbank. Vụ này được báo Thanh Niên với tựa đề "Phá vụ mua bán trái phép 400.000 USD" thuật lại như sau (trích): "Tại hiện trường, công an phát hiện và bắt quả tang Dương Thị Thùy Trang và Nguyễn Thị Thu Huyền đang giao cho Nguyễn Ngọc Tuấn và Đào Mạnh Quân số tiền 390.500 USD và nhận lại từ hai người mua gần 8,5 tỉ đồng.
 
Theo cơ quan điều tra, Trang và Huyền là nhân viên của Công ty TNHH đầu tư thương mại Khương và Lê do Lê Thanh Hương làm giám đốc. Tuấn và Quân là nhân viên cửa hàng vàng Thành Trung (110 Nguyễn Du, Hà Nội). Thời điểm bị bắt các đối tượng không xuất trình được giấy phép mua bán ngoại tệ. Cũng theo cơ quan điều tra, số tiền 390.500 USD là tiền gửi tiết kiệm của Lê Thanh Hương tại Eximbank Hà Nội. Hương đã ủy quyền cho Trang và Huyền rút số tiền trên và bán cho Nguyễn Ngọc Tuấn và Đào Mạnh Quân với giá 21.580 đồng/USD.

Quá trình điều tra bước đầu, các đối tượng trên đã khai nhận số tiền gần 8,5 tỉ đồng được Quân nhận từ bà Phạm Thị Hồng Oanh (vợ chủ cửa hàng vàng Thành Trung) để gửi ngân hàng. Cơ quan điều tra cũng làm rõ số tiền 390.500 USD gửi tiết kiệm của Hương tại Eximbank Hà Nội, có nguồn gốc từ việc bán căn hộ chung cư số 1804, Topaz 2, Saigon Pearl, 92 Nguyễn Hữu Cảnh, TP.HCM".

Cả hai vụ trên có nhiều điểm giống nhau: tiền (nội tệ và ngoại tệ) hợp pháp của công dân được nhà nước bảo hộ, ("Công dân có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, vốn và tài sản khác ... Nhà nước bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp và quyền thừa kế của công dân - Điều 58 Hiến Pháp hiện hành") họ giao dịch qua hệ thống ngân hàng nhà nước Eximbank, bị bắt giữ và nêu tên tuổi, hình ảnh lên báo chí như những tên tội phạm. Cứ cho là giao dịch này đã vi phạm Quy định quản lý ngoại hối, nhưng đó chỉ là một vi phạm hành chính. Khi công an tịch thu tiền hợp pháp của công dân, xử phạt họ và dùng báo chí để bêu riễu họ như vậy rõ ràng đã vi hiến. Nhà nước vừa thu lợi vừa được đánh, được chửi - Nhân dân vừa mất của, vừa mang tiếng.
Thực tế ở Việt Nam ai cũng biết, số lượng kiều hối từ nước ngoài chuyển về cho thân nhân trong nước nhiều năm nay lên đến con số gần 10 tỷ USD, bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp cần giao dịch và thanh toán bằng ngoại tệ với số lượng lớn hàng ngày. Họ sẽ mua, bán số ngoại tệ đó ở đâu, trong khi tại Việt Nam tồn tại cả hệ thống mua bán chính thức và chợ đen. Việc giao dịch ngoại tệ ngoài hệ thống bị cấm có thể hiểu và chấp nhận. Song tỷ giá mua từ hệ thống chính thức luôn thấp hơn nhiều và khi bán giá vừa cao hơn vừa nhiêu khê rắc rối. Như thế, dân chúng phải chấp nhận thiệt thòi khi giao dịch ngoại tệ, một số người đành chấp nhận rủi ro cao khi giao dịch ngoại tệ ngoài chợ đen để đỡ rắc rối. Lẽ ra chỉ nên dựa theo Luật để phạt, không nên tịch thu và "răn đe" như thế.

Theo nhiều số liệu chính thức được công bố thì trong năm nay, dự trữ ngoại tệ của Việt Nam có thời điểm chỉ còn tương đương số tiền cần cho 2 tháng để nhập hàng, nhà nước đang "khát ngoại tệ" một cách khủng khiếp. Có phải vì quá khát ngoại tệ, nhà nước đã dùng những biện pháp "bá đạo" như trên đối với người dân? Còn một điều khá rõ nữa từ hai vụ trên: Ngân hàng Eximbank (và có thể nhiều ngân hàng nhà nước khác) sẵn sàng "bán đứng" khách hàng của mình khi họ giao dịch với số ngoại tệ lớn vì với hàng triệu giao dịch ngoại tệ qua ngân hàng mỗi ngày, công an làm sao có thể bắt quả tang nhân dân đang phạm luật, nếu không phải từ những "cặp mắt rình mò" của chính ngân hàng mà họ đã tin tưởng?

Quả là giao trứng cho ác.

Nhã Nam

http://ethongluan.org/trangnha/1089-giao-trung-cho-ac.html

Hai cái chết của hai con người trái ngược: hiền nhân và bạo chúa

“...Rồi đây, nhân loại sẽ vẫn nhớ đến Vaclav Havel như một anh hùng của Tiệp Khắc vì công trạng của ông mang lại cho nhân dân đất nước của ông và cho loài người...”
Nhã Nam

Liên tiếp hai ngày cuối năm 2011 (17/12 và 18/12), thế giới chứng kiến hai cái chết của hai nhân vật chính trị nổi tiếng, đó là cựu tổng thống Vaclav Havel của Tiệp Khắc và Kim Chính Nhật (Kim Jong Il) đương kim lãnh tụ Bắc Hàn. Theo dõi truyền thông quốc tế và các diễn đàn trên mạng của người Việt, ta thấy hai thái cực cảm xúc khi đón nhận tin tức về hai cái chết này.

Sự ra đi của cựu tổng thống Vaclav Havel mang lại nỗi tiếc thương cho thế giới vì sự nghiệp kỳ vĩ của ông. Những lời chia buồn từ khắp nơi trên thế giới đã gửi về Cộng hòa Czech sau khi tổng thống đầu tiên của nước này thời hậu cộng sản, ông Vaclav Havel qua đời.

Sinh ngày 05/10/1936 tại Praha, trong một gia đình trí thức tư sản nổi tiếng của Tiệp Khắc. Sau Thế chiến II, sự nghiệp học hành của ông gặp trắc trở vì lý lịch. Havel tự học và trở thành nhà văn, nhà viết kịch.

Mọi người nhớ đến ông như là một trí thức lớn đã cống hiến cuộc đời cho sự nghiệp đấu tranh cho dân chủ và quyền con người. Là một nhà soạn kịch, các vở kịch của ông có nội dung châm biếm cuộc sống dưới chế độ cộng sản, tuy nhiên các tác phẩm của ông đã bị cấm dàn dựng sau khi tham gia vào phong trào "Mùa Xuân Praha 1968" và Liên Xô đưa quân đội vào đàn áp. Ông đã bị bắt giam nhiều lần, bị cấm viết và soạn kịch công khai sau năm 1968. Ông Havel đã dấn thân đấu tranh dân chủ, soạn thảo cương lĩnh nhân quyền và hành động cho tới khi phong trào "Hiến chương 77" đòi dân chủ do ông khởi xướng thành công và Havel trở thành lãnh tụ dẫn dắt cuộc "Cách mạng Nhung". Ông trở thành người nổi tiếng khắp thế giới.

Là một nhà tư tưởng thấm nhuần đạo đức chính trị và nhân đạo, ông để lại nhiều trước tác. Nhưng tác phẩm nổi tiếng nhất của Vaclav Havel là “Power of the Powerless”, viết năm 1978 và đã được Bác sỹ Phạm Hồng Sơn chuyển ngữ sang tiếng Việt với tựa đề “Quyền lực của không quyền lực”. Đây là tác phẩm kết tinh tư tưởng của Havel. Tác phẩm này đã ảnh hưởng đến các phong trào chống toàn trị ở Đông Âu, định hướng lại lý thuyết chính trị về chế độ cộng sản, và góp phần tạo ra một làn sóng đương đại về xã hội dân sự.
Sau khi chế độ cộng sản sụp đổ vào cuối năm 1989, ông được nội các liên hiệp lâm thời bầu làm tổng thống Czech và Slovakia. Ông trở thành tổng thống đầu tiên của nước Tiệp Khắc dân chủ. Có những đánh giá cho rằng ông là một công dân dấn thân đấu tranh, hơn là một nhà chính trị. Trên sân khấu chính trị một nước Châu Âu, ông Havel không phải là tả hay hữu mà là một nhà nhân bản. Và nhà ly khai đứng đầu một nhóm trí thức đã đột nhiên trở thành người đại diện của cả một dân tộc.
Ông từ chức vào năm 1992 sau khi những người dân tộc chủ nghĩa Slovakia đã thành công trong việc vận động tách Slovakia ra khỏi Cộng hòa Czech. Sau đó được bầu là tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Czech vào tháng Giêng năm 1993 và phục vụ cho đến khi ông từ chức vào năm 2003 khi tình trạng sức khỏe xấu đi.
Rời chính trường năm 2003, ông Havel, một người hút thuốc lá nặng, và bị bệnh phồ̉i thời ở tù cộng sản đã yếu dần nhưng vẫn có uy tín lớn ở châu Âu. Ông được Nobel Hòa bình và đã đề cử giải này cho bà Aung San Suu Kyi của Miến Điện. Sau khi rời chính trường, vẫn trở lại với nghệ thuật kịch và điện ảnh cho tới lúc qua đời. Trước khi mất, ông còn có cuộc tiếp đón nhà lãnh đạo tâm linh Tây Tạng, Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Praha vào tuần trước.

Ngày 10/12/2011, ông Vaclav Havel tiếp đón
Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Praha

Sự kiện ông qua đới đã gây nên nỗi xúc động trên thế giới, những lời ca ngợi ông Havel từ mọi nơi, dĩ nhiên là ngoại trừ những quốc gia còn chế độ toàn trị.

Những nhà lãnh đạo của các cường quốc đều dành cho ông những lời trang trọng và yêu mến. Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy nói "Cộng hòa Czech đã mất đi một trong những người con yêu nước vĩ đại nhất, nước Pháp đã mất một người bạn, và châu Âu đã mất một trong những người khôn ngoan nhất”.

Thủ tướng Đức Angela Merkel phát biểu: “Sự nghiệp đấu tranh vì tự do và dân chủ của ông cũng đáng nhớ như tính nhân đạo cao cả của ông,” bà mô tả ông Havel là ‘một người châu Âu vĩ đại’.

Ngoại trưởng Thụy Điển Carl Bildt nhận xét "Vaclav Havel là một trong những người châu Âu vĩ đại nhất thời nay". Từ bên kia đại dương, Tổng thống Mỹ Barack Obama nhận xét "Havel đã giúp khơi thủy triều lịch sử dẫn đến một châu Âu dân chủ".
Hôm thứ Hai 19/12 lúc 18 giờ tất cả nhà thờ ở toàn Cộng Hòa Czech đều đổ chuông, quan tài của ông Havel được đưa từ quê nhà của ông đến thủ đô nhà thờ St Anna tại Praha. Một tang lễ quốc gia sẽ được tổ chức vào thứ Sáu 23/12.

Cộng hòa Czech sẽ để tang trong một tuần và hàng trăm ngọn nến đã được thắp lên ở Quảng trường Wenceslas – nợi từng là trung tâm của cuộc ‘Cách mạng Nhung’ đã lật đổ chế độ cộng sản của quốc gia này.

Còn tại vùng Đông bắc Á, lãnh tụ của nhà nước cộng sản Bắc Hàn, Kim Chính Nhật (Kim Jong Il) cũng đã tử vong vào ngày 17/12. Nhưng hai ngày sau, ngày 19/12/2011 nhà cầm quyền nước này mới chính thức công bố cho dư luận trong nước và quốc tế trong một bản tin truyền hình đẫm nước mắt tang tóc.

Kim Chính Nhật, nhà lãnh đạo Bắc Hàn được xem như một kẻ độc tài bí ẩn và kỳ quái nhất hành tinh. Năm 1994, sau khi cha ông ta là Kim Nhật Thành (Kim Il-sung) qua đời, Kim Chính Nhật  được thừa kế vị trí quyền lực từ người cha và từ đỉnh cao quyền lực ấy ông đã củng cố bức màn sắt u tối cho nhân dân cũng như tận hưởng tất cả các sở thích bệnh hoạn nhất mà một kẻ độc tài có thể nghĩ ra.

Cũng như nhiều lãnh đạo của các quốc gia cộng sản, cuộc đời Kim Chính Nhật luôn được phủ một lớp hào quang của huyền thoại. Bộ máy tuyên truyền đã vẽ ra những đức tính và khả năng ngoại hạng của lãnh tụ bất chấp thực tế khác hẳn. Những danh xưng đẹp đẽ nhất như "lãnh tụ kính yêu", "cha già dân tộc", “tinh hoa đất nước”, “Ngôi sao Bắc đẩu của Thếkỷ21”… rồi những khả năng siêu phàm như của thần thánh trong tất cả mọi lĩnh vực đều được sử dụng và bơm thổi vô tội vạ hầu làm ma mị suy nghĩ quần chúng. Thế giới kinh ngạc, chuyển cho nhau xem những đoạn video clips cảnh người dân khóc lóc thảm thiết và tự hỏi tại sao lại có những cảnh tượng phi lý đó.

Có một thực tế hiển nhiên là trong suốt giai đoạn cha con Kim Il-sung, Kim Chính Nhật trị vì đã có nhiều lần dân chúng chết đói hàng loạt, những đoàn người bất chấp chết chóc, tù đày, tra tấn kéo nhau vượt biên để mong thoát khỏi cái ách dã man của một bọn cầm quyền vô lương tâm. Những câu chuyện của các tổ chức từ thiện, những nhà ngoại giao, những người đã đào thoát kể lại đủ làm cho mọi người phải sửng sốt về những sự thật trong “thiên đường cộng sản” ấy. Mọi thứ dường như vượt qua khỏi sức tưởng tượng của con người. Nhiều tài liệu đã kể về cách sống cực kỳ xa hoa, những sở thích quái dị, những hành động bệnh hoạn của Kim Chính Nhật, song tất cả những tài liệu, tất cả những chứng nhân vẫn chưa diễn tả đầy đủ con người có hơn 50 danh hiệu đẹp đẽ để xưng tụng là Kim. Kim Chính Nhật vẫn là một bí ẩn và hẳn bí ẩn ấy sẽ theo y xuống mộ?

Một Kim vừa chết đi và một Kim mới sẽ lại trị vì một đất nước khốn khổ, một dân tộc bất hạnh. Như ngày xưa Kim Il-sung đã  truyền ngôi cho Kim Chính Nhật. Con trai thứ 3 của y, KIm Chính Ân (Kim Jong Un) một kẻ béo phì chưa đến 30 tuổi đã nhảy vọt lên chức đại tướng và chuẩn bị tiếp nhận quyền lực của cha mình. Có lẽ còn quá sớm để dự đoán tương lai Bắc Hàn, nhưng dựa vào những sự kiện và dữ kiện hiện tại, không ai hy vọng đời sống người dân Bắc Hàn sẽ tươi sáng hơn. Cái chết của Kim Chính Nhật đã khiến đất nước Bắc Hàn rơi vào bóng tối của bi thương, của nghi kị, bộ máy cai trị đang dồn mọi nỗ lực để kiểm soát đời sống nhân dân chặt chẽ hơn. Tất cả các người nước ngoài bị xua đuổi ra khỏi thủ đô Bình Nhưỡng, cấm mọi sự tụ tập từ 4 người trở lên (ngoại trừ để khóc thương lãnh tụ trong sự tổ chức). Các nước Nam Hàn, Mỹ, Nhật, Pháp cũng cảnh giác cao độ, những lò vũ khí nguyên tử chưa ai biết sẽ được giữ an toàn ra sao. Ngay cả Trung Quốc vốn là “anh cả đỏ” của Bắc Hàn cũng tỏ ra lo lắng. Thị trường Châu Á và Châu Âu tụt điểm vì lo âu cho những bất ổn của bán đảo Triều Tiên.
Quan sát dư luận, có thể thấy một khối lượng khổng lồ các bài viết và tường thuật ở khắp nơi trên thế giới, từ các hãng thông tấn quan trọng hàng đầu cho đến những weblog nhỏ bé. Hầu hết đều hoan hỉ vì kẻ độc tài Kim Chính Nhật đã chết (tất nhiên trừ những nước cộng sản toàn trị). Danh xưng dành cho Kim chỉ còn là “kẻ độc tài”, “tên bạo chúa”. Kim Chính Nhật đã chết trong một năm đầy “vận hạn” với những tên độc tài và các chế độ toàn trị, từ Ben Ali phải tháo chạy khỏi Tunisia, Mubarak bị lật đổ bởi dân chúng Ai Cập, Gaddafi bị giết tại Lybia, Osama Bin Laden bị giết, chế độ hà khắc của al-Assad tại Syria, của Putin tại Nga bị lung lay…

Rồi đây, nhân loại sẽ vẫn nhớ đến Vaclav Havel như một anh hùng của Tiệp Khắc vì công trạng của ông mang lại cho nhân dân đất nước của ông và cho loài người. Trái lại, Kim Chính Nhật chỉ mang lại những ký ức khủng khiếp vì đã đầy đọa quê hương, dân tộc mình dưới đáy của sự khổ đau.

Những ngày cuối cùng của năm 2011 đầy sự kiện đang dần qua, năm mới 2012 đang dần đến. Dẫu còn đó nhiều bất ổn, song nhân loại có quyền hy vọng vào một năm mới với nhiều điều tốt đẹp đang chờ đón.

Nhã Nam

http://ethongluan.org/component/content/article/1091-hai-cai-chet-trai-nguoc-hien-nhan-va-bao-chua.html