Chủ Nhật, 8 tháng 8, 2010

Tưởng Năng Tiến – IQ Và EQ

 

Trong cùng một ngày – ngày 30 tháng 7 năm 2010 – trên hai trang web (Dân Luận & Bauxite Việt Nam) người dân được biết thêm chút đỉnh về học vị, và bằng cấp của ba quan chức sau đây: ông Võ Kim Cự, ông Nguyễn Thế Nhật (Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh) và ông Nguyễn Văn Ngọc (Phó Bí thư tỉnh ủy Yên Bái.)

Vài tuần lễ trước, vào hôm 11 tháng 6 năm 2010, trên diễn đàn Người Đưa Tin, thiên hạ cũng đã có điều dị nghị: “Thủ tướng lấy bằng Cử nhân Luật đâu ra vậy?

Đây là bốn đảng viên mới nhất, chứ không phải là duy nhất (của Đảng ĐCSVN) bị có nghi vấn về bằng cấp và học vị ghi (đại) trong tiểu sử. Sau lời tuyên bố của một đảng viên CS khác, ĐB Trần Tiến Cảnh (“Các nước có IQ cao đều làm đường sắt cao tốc”) dân Việt bỗng trở nên bức xúc – thấy rõ – về thương số thông minh của những người lãnh đạo, và đại biểu (phần lớn đều là đảng viên CS) ở xứ sở này.

Nói chung, dư luận đánh giá không cao thương số IQ của giới người này qua bằng cấp (giả) cũng như qua những lời phát biểu (linh tinh) của họ:

  • Cuba thc thì Vit Nam ng, Vit Nam gác thì Cuba ngh.
  • Không phi nhiu đng thì nhiu dân ch.
  • Người ta cho vay thì mình cứ vay, có nơi cho vay là tốt quá.
  • Mai sau thế hệ con cháu tài giỏi hơn chúng ta sẽ trả nợ thay.
  • Nếu cán b chính ph làm sai mà cách chc ngay thì bu không kp.

Trong phần phản hồi dưới bài viết “Nụ cười thiếu muối” của blogger Đào Tuấn, một độc giả đã đặt câu hỏi: “Đố các bn biết, ch s IQ ca bác Hùng (Phó Th tướng thường trc) và ch s IQ ca bác Cnh (Đi biu quc hi tnh Hà Nam), ch s IQ ca bác nào cao hơn?”

Blogger Trương Tuần cũng bầy tỏ sự nghi ngại tương tự:

Hà Nam danh giá nhất ông cò

Nay thêm Nghị Cảnh quả là lo

Chỉ số IQ hình như thấp

Ăn ốc hay sao thích nói mò…

Đánh giá tha nhân qua thương số thông minh, dù “cho” điểm thấp – hoặc không cao lắm – là một cách hành sử… rất Tây và cũng rất (ư) là lịch sự. Dân Việt, xem ra, không mấy ai ứng xử lịch sự và ăn nói tế nhị như thế. Ông Kami là một thí dụ điển hình:

Đc li phát biu… kèm theo tm hình ca ông Trn Tiến Cnh trong cuc hp, nếu ai đó có chút hiu biết v tướng mt thì cũng được ani, vì câu phát biy nó cũng ngu không kém nhng gì hin trên bmt ca ông ta.”

Ông Lê Diễn Đức cũng không khá hơn được bao nhiêu:

“Tôi đã đc bài viết “Hiểu nhân quyền Việt Nam thế nào cho đúng” ca Hưởng trên Tạp chí Nhân quyền mi xut bn còn thơm mùi mc in, đang được tp đoàn Ba Đình khua chiêng, gõ mõ, điếc c màng tai thiên h. Nói thit, chi y ngu ch t phí thi gian.”

Và nói đến thế thì kể như là… hết thuốc! Tuy nhiên, không phải vì thế mà giải quyết được hết băn khoăn (chung) của cả nước hiện nay: “Tụi nó ăn cái gì mà ngu dữ vậy, Trời?”

Câu hỏi vừa nêu không có lời giải đáp, trong giới hàn lâm, chỉ được ông nông dân Hai Lúa giải thích – qua câu chuyện kể – như sau:

Mt ông nhà giàu n b bnh nan y sp chết, bác sĩ T nói mun sng thì phi thay ni tng. Ông ta lp tc bay ra ch đen ni tng bên Trung Quc. Đu tiên, ông ta vào tim bán tim. Ti đây, tim các loi có đ c: tim bác sĩ, tim nông dân, tim công nhân, tim lut sư, tim thy giáo… nhưng mc nht trong ca hàng là mt trái tim cng sn.

“Sao tim này mc d vy, b nó tt lm h?

 Cái này hng phi nó tt mà là nó hiếm.

Sao hiếm?

Ây dà, n hông thy sao? C ngàn thng cng sn mi có ̣t thng có tim đó ch. Vy là nó hiếm ri. Hàng hiếm đó, mua đi.”

Ông nhà giàu mua trái tim cng sn. Sau đó, qua tim bán bao tđây cũng có đ loi: bao t lính, bao t dân nghèo, bao t dân giàu… nhưng mc nht là bao t ca quan chc nhà nước cng sn. Rút kinh nghim tim bán tim, ông ta hi ch tim:

Cái này nó hiếm nên mc phi không?

Cái này hng hiếm nhưng mà nó tt!

Tt ra sao?”

“Tt lm ch! Xi măng, st thép, tin bc, m thi, m bn gì, k c sĩ din và lương tâm b vô nó cũng tiêu hóa hết. Tt lm đó, mua đi.

Ông nhà giàu mua cái bao t luôn. Cui cùng, ch còn tim bán não. đây cũng có đ loi não nhưng mc nht cũng là não ca người cng sn. Ln này, va thy cái não mc nht đó, ông ta nói ngay:

Ly tôi cái này, cái này mc vy chc va hiếm li va tt?

N khéo chn ghê! C triu thng cộng sn mi có ̣t thng có não, mà nó ít khi xài ti lm nên còn mi! Còn t ch là mi khi nó đng não suy nghĩ tc là nó sp có tin!

Có não mà ít khi động tới thì không riêng gì IQ thấp mà những chỉ số thông minh khác, như EQ (ecologial quotient) chả hạn, cũng rất khó cao. EQ dùng để trắc nghiệm sự thông minh về sinh thái. Khái niệm này được tác giả cuốn Ecological Intelligence diễn giải như sau:

Ecological refers to an understanding of organisms and their ecosystems, and intelligence connotes the capacity to learn from experience and deal effectively with our environment. Ecological intelligence lets us apply what we learn about how human activity impinges on ecosystems so as to do less harm and once again to live sustain able y in our niche — these days the entire planet.[1]

Sự thông minh về sinh thái (ecological intelligence) của những người đang cầm quyền ở Việt Nam có thể được đánh giá qua câu chuyện của một dòng sông – sông Thị Vải. Trong bài “Từ sông Thị Vải đến sông Thị Tính…” phóng viên Trần Việt cho biết:

“Trong mt cuc hi tho trước đây, người ta đưa ra s liu git mình, vi 154 khu công nghip trên c nước, nhưng ch có 39 KCN có h thng x lý nước thi tp trung, còn li là đang xây dng hoc có… kế hoch xây dng. Thm chí, có ti 61 KCN còn chưa có ckế hoch xây dng h thng x lý nước thi tp trung, chiếm gn 40% tng s KNC c nước.”

Ai cho phép, và ai có quyền cho phép, hai phần ba (115) khu công nghiệp không có hệ thống xử lý nước thải được hoạt động tại Việt Nam? Câu hỏi vừa nêu, tự nó, nói lên được tỉ số EQ của giới lãnh đạo ở đất nước này.

Riêng công ty Vedan, theo tường thuật của hai nhà báo Tường Thắng và Hải Minh “hoạt động tại Việt Nam (1994 – 2009), không biết vô tình hay hữu ý, Vedan làm ‘chết’ gần 20 km sông Thị Vải. Cá tôm không thể sống sót, mùi hôi nồng nặc, nhiều nông dân không còn kế sinh nhai. Khi sự việc chưa được giải quyết rốt ráo thì công ty này đã được đề nghị khen thưởng và được cấp giấy chứng nhận sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng…”

Sau chuyện cấp giấy cho phép công ty Vedan hoạt động, chuyện “đề nghịkhen thưởng và được cấp giấy chứng nhận sản phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng…” là một minh chứng hùng hồn (khác) về sự thông minh sinh thái của những người cộng sản Việt Nam. Đề nghị này, cuối cùng, không được thực hiện. Đã thế, nó còn khiến cho một nhân viên thư ký đánh máy bị mất việc vì “đánh máy nhầm” tên của công ty Vedan vào giấy khen thưởng đã… ký sẵn!

Câu chuyện dòng sông Thị Vải, công ty Vedan, và thương số EQ… – xem chừng – còn lâu mới tới hồi kết thúc. Ngày 1 tháng 8 năm 2010 vừa qua, trên diễn đàn talawas, vừa có bài viết (“Theo đóm ăn tàn”) của tác giả Lê Quốc Trinh cập nhật nhiều sự kiện liên quan đến những vấn đề thượng dẫn. Xin được ghi lại  một đoạn ngắn:

“S kin công ty Vedan thi cht đc ra sông Th Vi gây ô nhim môi trường kéo dài t hơn hai năm nay, báo chí trong nước ỳ sèo, hai bên (Nhà nước và tp đoàn lãnh đo Vedan) ging co sut my tháng tri, tưởng chng không có gii pháp kh thi nào đ h tr dân nghèo bthit hi. Mi tháng trước đây, hàng trăm h dân nghèo đã mun t ý rút lui, bãi b khiếu kin, ch vì án phí Nhà nước quá cao, và chng thy ma nào lên tiếng ng h h, ch còn mt ông nông dân còn bám tr (ông Nguyn Lam Sơn) và hình như ch có mt v lut sư qu cm dám đng ra h tr cho ông này!

Thế nhưng, khi Hoa Kỳ tuyên b nhy vào vòng chiến trên Bin Đông, siêu hàng không mu hm USS G. Washington va mi tham gia tp trn trên vùng Hoàng Hi được my hôm, bà ngoi trưởng M Hillary Clinton va đc din văn hùng h th đô Hà Ni xong thì… đt nhiên ngn gió tâm lý đã đi hướng 180 đ ngay. Trong khi Trung Quc hung hăng thc hành tiếp cuc tp trn ln th hai trên bin Hoàng Hi, thì ti Vit Nam, công ty Vedan bt đu xung ging và đngh tăng tin bi thường lên gp đôi (t 56 t lên đến 130 t đng), và… Ôi chao! C chlut sư ào ào xông ra đòi bin h cho các gia đình nông dân. Ngon mc hơn na là chính ông B trưởng Tài nguyên Phm Khôi Nguyên cũng ‘nóng máu’ làm ngay mt bui hp báo, tuyên b dt đim vi Vedan vì nm chc phn thng ‘trăm phn trăm’. Ra là thế đy, Vedan chu tăng tin bi thường lên gp đôi, ctrăm t đng, đâu có ít, cho nên người ta phi li dng thi cơ nhy vào ‘đp hít’ ch, cơ cu Xã Hi Ch Nghĩa chy theo mô hình kinh tếth trường mà l!”

Nhận xét chủ quan của Lê Quốc Trinh về cách hành xử (“theo đóm ăn tàn”) của các quan chức Việt Nam, đặc biệt là ông Bộ trưởng Tài nguyên Phạm Khôi Nguyên (chả may) hoàn toàn trùng hợp với kết luận trong câu chuyện (tiếu lâm) của ông nông dân Hai Lúa: “C triu thng cộng sn mi có một thng có não, mà nó ít khi xài ti lm nên còn mi! Còn t ch là mi khi nó đng não suy nghĩ tc là nó sp có tin!”

© 2010 Tưởng Năng Tiến

© 2010 talawas


[1] “Sinh thái hc là nhn thc v cơ th ca muôn loài và h sinh thái ca chúng, còn hiu biết là kh năng hc hi t kinh nghim và x lí môi trường ca chúng ta mt cách có hiu qu. Hiu biết v mt sinh thái hc to điu kin cho chúng ta áp dng nhng kiến thc ca chúng ta v nh hưởng ca hot đng ca con người đi vi các h sinh thái nhm gim nh nhng tác đng tiêu cc và đ có th duy trì được đi sng trên toàn b hành tinh – t m ca tt c chúng ta.” Đoạn văn này do Phạm Minh Ngọc chuyển ngữ, và được trích dẫn từ Ecological Intelligence của Daniel Goleman (Broadway Business xuất bản năm 2009). Ông cũng là tác giả của cuốn best seller Emotional Intelligence (Bantam Books xuất bản năm 1995).

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét