Chuyện 8/3 - khoả thân biểu tình để tranh đấu cho nữ quyền

Phan Ngọc Như An dịch

Kiev – Nhiều nhà hoạt động nữ quyền đã liên tục cởi bỏ quần áo nơi công cộng, trong một nỗ lực nhằm tăng cường nhận thức của người dân Ukraina đến những vấn đề nữ giới.

Một số người chứng kiến rất sửng sốt, một số ít cảm thấy bị xúc phạm, và một vài nhà nữ quyền Ukraina cho rằng hành động này là phù phiếm và gây hại cho mục đích của tổ chức.

Nhưng trên khắp đất nước cực kỳ gia trưởng thuộc Liên Xô cũ này, hầu như ai cũng đồng ý một điểm về “biểu tình giới tính” (sex protesting): thật khó có thể không chú ý đến một cô gái trẻ cởi trần để bày tỏ quan điểm mạnh mẽ của mình một cách không thẹn thùng.

Trong kỳ bầu cử tổng thống gần đây của đất nước này, hai ứng cử viên đối chọi nhất – một là phụ nữ – trong suốt nhiều tháng bôi nhọ lẫn nhau, đã hoàn toàn phớt lờ các vấn đề đời thường của nữ giới như quyền được hưởng lương bình đẳng với nam giới hay vấn đề được nghỉ phụ sinh.

Ngày 7 tháng 2, trong lúc việc bỏ phiếu đang diễn ra bình thường ở trạm bầu cử Số Một, tại một quận hoàn toàn nằm trong tay ứng cử viên Shevchenko, Kiev, bốn cô gái độ tuối đôi mươi, trong trang phục ấm áp bước vào. Với vẻ nghiêm trang, các cô bước qua vệt tuyết tan, tiến tới khoảng trống trước bàn làm việc của các viên chức bầu cử và bắt đầu phơi lộ – như sau này họ giải thích – cuộc công kích độc đáo vào nền chính trị-như-thường-lệ của Ukraina.

Bất chấp thời tiết lạnh khắc nghiệt hiện tại ở Ukraina, các cô gái ném áo choàng đông của mình xuống đất. Theo lời kể của những người chứng kiến đầy kinh ngạc, tất cả đều khoả thân từ thắt lưng trở lên, trừ núm vú được che bằng mẩu băng keo xanh.

Những người làm việc tại địa điểm bầu cử bối rối, còn cử tri thì trố mắt nhìn; trong khi đó, thành viên của nhóm nữ quyền FEMEN lấy ra những tấm áp phích trước đó được giấu kín, trên có ghi, “Ngày tàn của nền dân chủ!” “Đừng bán lá phiếu của bạn,” và “Đừng đánh đĩ!”.

“Đám chính khách đang hãm hiếp chúng ta!” một cô vừa hô vừa chống lại một nhân viên an ninh thử cố – nhưng không thành công – dập tắt cuộc biểu tình tuy ồn ào mà hoà bình này.

Vẫn khoả thân nửa trên, các cô gái trong những chiếc quần tây trễ eo, nhét gọn trong giày cao gót nhọn hoắt hay trong ủng, kéo ra ngoài bậc thềm sảnh, hô vang khẩu hiệu sỉ nhục những kẻ sắp nắm quyền.

Hàng chục phóng viên nhiếp ảnh đang lạnh cóng vì chờ chụp các chính trị gia nổi tiếng tới bầu cử, đã tranh thủ bấm máy lia lịa; chỉ vài phút sau, những tấm ảnh bán khoả thân thể hiện “hành động” mới của nhóm FEMEN tràn khắp các trang mạng tiếng Ukraina, và chỉ vài giờ sau đó, lan ra toàn bộ các phương tiện truyền thông thông thường khác khác.

Cảnh sát sau đó đã bắt giữ các cô gái này, và có thể vì phép lịch sự, đã chờ những người biểu tình mặc lại áo choàng trước đó.

“Nhìn chung, cuộc biểu tình diễn ra tốt đẹp,” Tatiana Kozak, người phát ngôn và sáng lập của nhóm FEMEN nói với hãng thông tấn Đức dpa. “Chúng tôi lôi kéo được sự chú ý đến nhóm, đến mục tiêu của nhóm, và đó là điều quan trọng nhất.” Các cô gái được thả ra 3 giờ đồng hồ sau đó, sau khi bị kết tội gây rối trật tự công cộng và phải nộp phạt 6 đôla một người.

Là một tổ chức hoạt động công từ cấp cơ sở và tuyển hội viên qua internet, FEMEN và các thành viên của nhóm đã hành động đúng khi khoả thân để biểu tình, bởi với xã hội Ukraina đầy tinh thần Sô-vanh, đây là cách duy nhất có thể thu hút sự chú ý của mọi người đến vấn đề nữ quyền.

Trong sáu tháng qua, đã có nhiều cuộc biểu tình tương tự của nhóm FEMEN tại Kiev cũng như tại những thành phố khác.

Một cuộc tấn công tượng trưng vào chủ nghĩa kỳ thị giới tính ở nam giới xảy ra vào tháng 11 khi Aleksandra Shevchenko, một cô gái tóc vàng đẹp như tượng trong trang phục quần jeans bó sát và áo dây hồng không nịt ngực, đã áp sát nghị sĩ Nestor Shufrich, một võ sĩ karake đai đen nổi tiếng vì những ý kiến chống đối khối EU.

Hành động táo bạo của Shevchenko, được truyền hình trực tiếp trên kênh truyền hình quốc gia, nhấn mạnh nước cờ trước đó của nghị sĩ này thông qua dự luật biến việc mua dâm thành bất hợp pháp. FEMEN, và một số tổ chức nữ quyền khác từng lập luận rằng bộ luật hình sự hiện hành ở nước này chỉ trừng phạt hàng ngàn phụ nữ nghèo khổ không còn phương tiện kiếm sống nào khác, trong khi đó lại cho phép việc đàn ông mua dâm là hoàn toàn hợp pháp.

“Đến khi nào thì các người sẽ thôi không lừa dối dân chúng nữa, các người hứa hẹn luật [mới], vậy luật đó đâu?” Schevchenko chất vấn một Shulfrich trở nên bé nhỏ trước cô.

“Đừng bảo tôi ‘bình tĩnh’, cái điều luật khỉ gió đó đâu rồi? Đồ dối trá!” cô quát vào mặt Shufrich; vị nghị sĩ này ngây người không nói được gì, điều khác hẳn tính cách thường ngày của ông ta.

Những cuộc biểu tình khác gần đây của FEMEN, tất cả đều có những cô gái trẻ ăn mặc hở hang khiêu khích, là nhằm tấn công vào tệ nạn tham nhũng của giới lãnh đạo chính trị Ukraina, vào những phản ứng chậm trễ của nhà nước đối với dịch cúm lợn, và vào ngành kinh doanh mãi dâm du lịch đang bùng nổ của nước này, chủ yếu phục vụ người nước ngoài.

Một cuộc biểu tình đáng nhớ khác của nhóm FEMEN xảy ra vào tháng 10, trên một sân khấu tại quảng trường trung tâm Kiev, nơi sáu cô gái trẻ trong trang phục áo tắm hai mảnh đánh vật nhau trên một tấm nylon dính đầy bùn, trước mặt hàng trăm người xem.

Theo lời người phát ngôn của nhóm (có mặc quần áo), thì hành động này nhằm vạch trần “những thủ đoạn bôi nhọ chính trị trong vận động tranh cử,” đến mức không thể chấp nhận được.

Các nhà phê bình, thường là những nhà bình luận nam của giới truyền thông, chỉ trích rằng nhóm FEMEN hay nhất cũng chỉ là một chiến lược khôn khéo của sáng lập viên Kozak nhằm thăng tiến trong nghề marketing, và tệ nhất thì là một nhóm nữ quyền diêm dúa, quá đạo đức giả để nhận ra rằng việc diễu hành khoả thân nơi công cộng như vậy đã biến chính họ thành những đối tượng tình dục.

“Cách tiếp cận của chúng tôi rất đơn giản: vũ khí duy nhất của chúng tôi là sắc đẹp,” Kozak đáp trả. “Nếu chúng tôi chỉ đứng đó giơ cao bản hiệu biểu tình, thì sẽ chẳng có ai chú ý cả. Những nhà chính trị phải chú ý đến những vấn đề này, và chúng tôi sẽ làm tất cả mọi điều có thể để bắt họ phải chú ý.”

Nguồn: http://www.chinapost.com.tw/international/europe/2010/02/28/246284/p1/Ukrainian-activists.htm

Bản tiếng Việt © 2010 Phan Ngọc Như An

Bản tiếng Việt © 2010 talawas

Video trên Youtube: